Bireysel Emeklilikte Bozulmaya Başlayan İmaj

Eskilerimizin çok güzel bir deyişi vardır : " Damdan düşenin halinden damdan düşen anlar."

Birilerine tavsiye verecekseniz önce kendinizde uygulamalısınız. Öğrenmek tek başına yeterli değil. Önemli olan deneyimlemek. En iyi öğrenme şekli budur. Deneyimlenen duygu,düşünce ve davranışlar kalıcı olur.

Finansal Danışman, size konut kredisi ile ilgili kişiye özel esnek ödeme planlarını sunacaksa kendisinin ve yakınlarından birini bu avantajlara sahip bir konut kredisi kullanmış olduğunu düşünmez miyiz? Belki bu örnek biraz iddalı gelebilir. O zaman kredi notunu artırmanın püf noktaları hakkında size danışmanlık verdiğinde, kendisinin kredi notunu iyi grubunda değil çok iyi grubunda olmasını beklemez miyiz? Kişisel yatırımlarını kazançlı yönetmeyen birinden danışmanlık almak ister misiniz?

Aynı şekilde Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) hakkında yorum ve tavsiyede bulunacak birinin emeklilik sistemine dahil olması gerekmez mi?

Önce kendimizin deneyimlemesi lazım. Bu deneyimlemeyi iki adet emeklilik planına sahip olarak uzun süredir yapıyorum. Biri işveren katkılı ama diğeri 13 sene önce sisteme ilk girilen dönemlerde yaptırdığım bir plan. 13 senedir bizzat her ay düzenli ödeme yapıp fon dağılım değişiklik haklarımı kullanarak iyi bir getiri elde ediyorum. Şu an sermaye piyasası araçları grubundaki en büyük birikimim emeklilik hesaplarımda bulunuyor. Fon getirilerini de ana sayfadan sizlerle paylaşıyorum.

Bireysel Emeklilik Sistemi istenildiği ve beklendiği şekilde büyümüyor. Yatırımcılar getirilerden tatmin olmuyor ve haklılar da. Sistemin temelindeki problemler her daim konuşuluyor. Otomatik katılım dahil almak üzere devlet katkısının üzerine nasıl daha fazla avantajlar sağlanabilir diye çalışmalar yapılıyor. Ama olmuyor olmuyor.

Sistemin önemine fazlasıyla inanıyorum. Bu konudaki "Yaşama İçgüdüsünün Tatmini İçin Bireysel Emeklilik Davranışı" başlıkla yazımda bakış açımı anlattım. Getiriler konusunda herkes topu birbirine atıp duruyor. Elini taşın altına koymak isteyen yok çünkü taş çok ağır. Size acı gerçeği söyleyeceğim. Getiriler inandırıcı, doğru değil. İstenildiği gibi manipule edilebilir. Bu konuda yazdığım yazıya göz atabilirsiniz.

Getirileri artırmak için, fon dağılım değişiklik haklarının yatırım danışmanlığı veya finansal danışmanlık alınarak kullanılması üzerine odaklanaılmalı. Garantili bir sonuç maalesef yok. Bu yüzden getiri konusuna ilk aşamada çok fazla takılmamak gerekiyor. Getirilerin nasıl sunulduğu ile ilgili illüzyon dünyasını öğrenince buna alışmak biraz daha kolay olacaktır.

Bireysel Emeklilik bir yatırım alışkanlığı ve davranışı olarak ele alınmalı.

Bireysel Emeklilik tasarruf yapmak olarak düşünülmeli. Bu tasarruflar orta ve uzun vadeli olarak planlamalı. Orta veya uzun vadeden kasıt dünya genelinde ve sistem uygulamalarında en az 10 yıl olarak ele alınıyor. Ülkemiz gerçeğinde bu süreyi kabul etmek daha zor. Önce buna alışmaya çalışmalıyız.

Bireysel Emeklilik ile ilgili çok fazla medya haberi ve yorum ortaya çıkıyor. Bankalar çok ısrarcı biçimde pazarlama yapıyor. İşin dozu kaçtı. Market alışverişi gibi anlamsız kampanyalar düzenleniyor. Bireysel Emeklilikle, otomatik katılım ve kıdem tazminatı sistemi birleştirilmeye çalışılıyor. Çalışanlar için avantajların kalktığı bu uygulamaların BES ile anılması can sıkabilir.

BES'in imajı yavaş yavaş bozulmaya başlıyor. En son açıklanan 2015 yılı verileri sistemin sıkıntısını ortaya koyuyor. Sisteme şimdiye kadar toplam 11 milyon 208 bin kişi girdi ancak bunlardan 4.1 milyon kişi ayrıldı. Sisteme gelenlerin yüzde 36'sı çıktı. 2015 yılında da BES’e 1 milyon 233 bin kişi girmesine rağmen 743 bin kişi çıkmış durumda. En fazla kaybının yaşandığı grup 12 ay sonunda ayrılanlar. Sistemde ortalama kalma süresi oldukça düşük. Ayrılanların yüzde 39’unun yaş aralığı 25-34 arasında. Yavaş yavaş bozulmaya başlayan imajı ileride düzeltmek çok daha zor olacaktır.